Fareler ve İnsanlar Kitap İncelemesi

 Merhaba! Bugün yayınımda bahsetmek istediğim kitap John Steinbeck'ten Fareler ve İnsanlar adlı eser. Yapıtlarında işçi sınıfının yani küçük insanın hayatına ve sorunlarına, hayallerine yer veren Steinbeck aynı zamanda Nobel edebiyat ödülü sahibi bir yazardır. Fareler ve İnsanlar da yazarın yazı yaşamında başarıyı elde ettiği dönüm noktasında ortaya koyduğu başarılı yapıtlarından yalnızca biridir.  

Romanın ana karakterleri Lennie ve George çok iyi iki arkadaştır. Lennie kocaman dev gibi bir adamdır fakat aklı küçük bir çocuğun aklından farksızdır. George ise ufak tefek, zeki, esmer bir adamdır. Bir gün, beraber çalışarak para kazanabilecekleri, yaşamlarını sürdürebilecekleri bir çiftlikte işe başlama kararı alırlar. Çiftliğe giderlerken otobüsün şoförü iki arkadaşı çiftliğe beş kilometre kala indirir. Çalışmaya başlamadan bir gün evvel Salinas Nehri’nin dibindeki vadide kalıp zaman harcarlar. Yemeklerini bitirdikten sonra biraz konuşup muhabbet ederler. George dostu Lennie'ye başına bir olay geldiği halde gelip bu fundalığa sığınmasını söyler. Sabahleyin iş için çiftliğe geldikleri zaman patronlarıyla tanışırlar. Patronları onlara bir iki soru sorar. Sadece George konuşup sorulara cevap vermektedir. Çünkü George Lennie'ye konuşmamasını eğer konuşursa Lennie'nin akılsız biri olduğu anlaşılacağı için işe alınmayacaklarını söylemiştir. Bu sebepten Lennie susmuş, hiçbir şey söylememektedir. Bu hâl patronun ilgisinden kaçmaz ve uyanık George'nin Lennie'yi çalıştırıp parasına el koyduğunu zanneder. George ise yalan söyleyip Lennie'yi kuzeniymiş gibi tanıştırır.

İhtiyar bir adam olan Candy ile muhabbet ederlerken oraya patronun oğlu Curley gelir. Curley Lennie ve George'den görür görmez hoşlanmamıştır. Aynı zamanda Curley’nin karısı da gelmiştir. Lennie kadın çok güzel olduğu için bu güzelliğin etkisi altında kalır George bunu farkeder ve ona kızar, kadının davranışları hoşuna gitmemiştir. Sonra uzun boylu, sessiz sakin bir olan adam Slim yanlarına yatakhaneye gelir. George’a ne zaman geldikleri sorusunu sorar ve muhabbet ederler. Bu esnada içeriye Carlson isminde kocaman göbekli bir adam girer ve onunla da tanışırlar. Slim’in köpeğinin doğurduğunu Candy’ye haber verir. Zavallı yaşlı köpeğin artık takatten düşmüş olduğunu ve çok kötü koktuğunu söyleyerek artık köpeğin vurularak öldürülmesi gerektiğini dile getirir. İhtiyar adam başta kabul etmez fakat sonra mecbur kalır. George bu esnada Slim’in yeni doğmuş köpeklerinden Lennie’ye bir tane vermelerini ister. Slim kabul ederek yavru köpeklerden birini Lennie’ye verir. Yumuşak şeyleri okşamayı çok seven Lennie çok mutlu olur ve o gece ahırda yatar. Bir vakit sonra iki el silah sesi duyulur, yaşlı ve anne köpek vurulmuştur. Sonra yatakhanede hep beraber oturdukları zaman patronun oğlu Curley yanlarına gelir ve telaş içinde karısından haberi olup olmadıklarını sorar. Dışarıya çıkan George ve Lennie beraber sadece kendilerinin olan bir çifliklerinin olduğunu hayal ederler. Candy de yanlarında durup çiftliklerine yardımcı olabileceğini söyler. Sohbet ederlerken içeriye yine Curley ve Slim gelir. Curley karısının Slimle beraber olduğunu düşünür fakat Slim böyle bir şey olmadığını söyleyerek itiraz eder. Lennie bu esnada onların olacak çiftliği düşünüp hayall kurduğu ve güldüğü için Curley ona çok sinirlenir. Bir hışımla Lennie’ye saldırıp onu dövmeye başlar. .Lennie’nin yüzü kanlar içerisinde kalır. Buna çok sinirlenen George, Lennie’ye Curley'yi dövmesini söyler ve dev gibi güçlü olan Lennie kocaman elleriyle Curley’yi döverek onun elini parçalar. Hemen Curley’e hastaneye yetiştirirler ve biri bir şey sorarsa elini makineye kaptırdığını söylemesini tembih ederler.

      Bu sırada Lennie tek başına kalmıştır. Ahırdaki minik yavru köpeklerin yanına giderken tek başına oturak Crooks'u farkeder ve onunla sohbet etmek ister. Crooks zenci olduğu için dışlanan bir seyistir fakat kendine saygısı olan bir adamdır. Yanına gelmke isteyen Lennie'ye gelmemesi gerektiğini söyler fakat Lennie onun barakasından içeri girer ve Crooks’a büyük hayalini anlatır. Crooks, bu hayalin gerçek olmayacağını ve George’un , Lennie’yi terk edip beraber biriktirdikleri paraları kendisi için harcayacağını söyler. Lennie, Crooks’un anlattıklarına sinirlenir ve doğru olmadığını düşünerek itiraz eder. Sabah vakti Lennie minik ve yumuşak olan yavru köpekleri okşamak için ahıra gider. Daha sonra minik köpeği severken elleriyle sıkıp onu öldürür. Toprakta minik bir çukur açarak yavru köpeği içine atar. George’un bundan sonra tavşanları okşayıp sevmesine izin vermemesinden çok korkar. Sonra birdenbire Curley’nin eşi ahıra gelir. Lennie ilkin George bu kadınla konuşmasına izin vermediği için konuşmaz fakat kadın ona yaklaşmaya çalışmaktadır. Kadın Curley’yi sevmediğini ondan hoşlanmadığını söyler ,böylece aralarında bir muhabbet başlar. Lennie kadına yumuşak şeyleri okşamaktan büyük bir keyif aldığını söyler ve kadın da saçlarını okşayabilceğini söyler. Devasa elleriyle kızın saçını okşamaya başlayan Lennie’nin elleri kadının saçına yapışır ve kadının canını çok yakar. Çığlık atmaya başlayan kadının başına bela açmasından korkan Lennie kadının ağzını kapatır. Daha fazla çırpınmaya başlayan kadın var gücüyle Lennie'den kurtulmaya çalıştığı için Lennie korkar panikler, daha fazla dayanamaz ve onu susturmak isterken yanlışlıkla kadının boynunu kırar, kadın oracıkta ölüverir. Kadının cansız bedeninin üstüne samanlardan atarak saklamaya çalışır sonra oldukça korkmuş ve yanlış bir şey yapmış olduğunu anladığı için George’un başına bir bela geldiğinde saklanması gerektiğini söylediği fundalığa gider ve orada saklanır. Candy, ahıra geldiğine kadının ölmüş olduğunu görür ve George’u  yanına çağırır. Kadının cansız bedenine büyük bir hayret ve dehşetle bakarlar ve bunu yapan kişinin Lennie olduğunu düşünürler.

 İşçilerin, bu işin sorumlusunun George olduğunu düşünmemeleri için diye George yatakhaneye gelir. Bir iki dakika sonra Candy, işçilere Curley’nin karısının öldüğünü haber vermek üzere yatakhaneye gider ve hep beraber ahıra doğru ilerlerler. Karısının öldürülmesine çok sinirlenen, deliye dönen Curley ve işçiler bir tüfek alarak fundalığa giderler. Lennie yalnız başına fundalıkta oturmaktadır. Tüm bu yaşananlar sonucunda George arkadaşı Lennie'nin yanına gider. Beraber sohbet ettikleri esnada, George tüfeği eline alıp kadim dostu Lennie’yi vurarak öldürür. Slim, George’un yanına gelerek yapılacak en doğru şeyi yaptığını söyler.

Roman yalın ve içten bir anlatımla oluşturulmuş, sade ve açık bir dille yazıldığı ve olaylar akış sırasına göre verildiği için akıcı bir nitelik kazanmıştır. Hakim bakış açısının kullanıldığı roman kahramanların duygu ve düşüncelerinin, hareketlerinin 3. bir ağız tarafından dile getirildiği için okuyucuya karakterlerin hepsinin iç dünyası hakkında detaylı çıkarımlarda bulunma imkanı sunulmuştur. Lennie kocaman bedeninin aksine yufka yürekli, küçük bir çocuk gibi saf, tek boyutludur. Kadim dostu George yanındaysa ve kalacak bir yerleri varsa, yumuşak bir şeyi okşayabiliyorsa mutludur. Bu onun tek boyutluluğunu gösterir. George ise zeki, kurnaz, daha fazlasını düşleyen biridir. Birlikte bir çiftlik kurma hayalleri başkasına hizmet etmeme isteğine bağlıdır George'un. Lennie için ise başını okşayabileceği küçük, yumuşak bir hayvanının olması ve arkadaşı George ile beraber yaşayabilmesi bütün bu çiftlik hayalini desteklemesine ve bunu büyük bir arzuyla istemesine sebeptir. Kitap genel itibariyle işçi sınıfının hayallerini, ezilen insanın düşlerini anlatıyor. Lennie ve George'un tamamen kendilerine ait bir yerin olması arzusu fakat sürekli çalışıp didinmelerine rağmen bunu gerçekleştirememeleri ve bunun sadece bir hayal olarak kalması alt sınıfın hayallerinin imkansızlığını gözler önüne seriyor. Kitapta verilen alt mesajlardan biri de ırkçılıktır. Siyahi seyis Crooks zenci olarak nitelendirildiği için sürekli dışlanmaktadır ve bunu kabul ettiği için toplumdan kendini soyutlamaktadır. Burada da ırkçılığın ne kadar yanlış olduğu mesajını, yazar Crooks karakteri üzerinden vermiştir.  Kitabın ana teması dostluktur. Lennie ve George birbirlerine tamamen zıt karakter ve yapılarda olmalarına karşın çok iyi iki arkadaştılar. George'un kitabın sonunda Lennie'yi içi paramparça olarak öldürmesi bir dostun yapabileceği en zor şeydir fakat George, Curley'in Lennie'yi acımasız bir şekilde katlettirmesindense arkadaşının en acısız ve kısa sürede kendi eliyle öldürmeyi yeğlemiştir. Fakat ben yine de George'un yaptığını doğru bulmuyorum ve arkadaşını acı çekmemesi için de olsa öldürebilmesini anlayamıyorum. Belki başka bir yol bulabilir, Lennie ile oradan kaçmayı deneyebilirdi. 

Mutsuz sona karşın kitap akıcı ve de güzeldi. Okumanızı tavsiye ederim. Yazımı okuduğunuz için teşekkürler. :)